Eğitim Tarihinde Artvin

İlimizde eğitimin tarihine baktığımızda, eğitimdeki gelişmişlik düzeyi ile ilgili oldukça önemsediğimiz iki özellikle karşılaşırız. Bunlardan biri ve bence önemli olanı; Kafkasların başlangıcı olan bölgemiz coğrafyasında yaşayan toplumların kültürünü koruyarak değişim, yenilik ve bilime açık olma özelliğidir.

Diğer önemli özellik ise coğrafi faktörlerin önemsenmesi gereken etkisidir. Artvin ili çok engebeli bir yapıya sahiptir. Tarıma elverişli arazi miktarı azdır, tüketim merkezlerine uzaktır ve sanayi gelişme gösterememiştir.
Sayılan bu olumsuzluklardan dolayı yöre insanı eğitimli olmanın yollarını aramış devlet kapısını ve memuriyeti adeta bir kurtuluş yolu olarak görmüştür. Cumhuriyet öncesinde başlayan devlete memuru olma zihniyeti Cumhuriyet sonrasında da devam ederek, okumuş olmak, memur olmak bir prestij unsuru haline gelmiştir. Bu toplumsal ve coğrafi nedenler İlde okur yazarlık oranının artmasına ve kültür seviyesinin yükselmesine önemli katkılarda bulunmuştur.
Değerli dinleyenler,
Artvin ili Osmanlı Devleti öncesinde birçok devlet ve kavmin egemenliği altında kalmıştır. Bu değişik kavimlerin izlediği eğitim politikaları ile ilgili olarak günümüzde yeterli bilgiye sahip değiliz.
Ardanuç’un 1551 yılında Omsalı hakimiyetine geçişi ile birlikte Ardanuç sancağı kurulmuştur. Ardanuç sancağı 104 köy ve 4 nahiyeden meydana gelmekteydi. Bu dönemde Ardanuç ve Livana sancakları merkezi Ahıska olan Çıldır Eyaletine bağlıdır. Ardanuç’un Osmanlı hakimiyetine geçişi ile birlikte Ardanuç ve Artvin yörelerinde ilk cami ve medreseler yapılmaya başlandı. İlk Osmanlı eseri olarak adlandırabileceğimiz Ardanuç’ta ki İskender Paşa Camii ve külliyesi ile Şavşat ilçesindeki Zor Mustafa Bey Camii ve bu camilere bağlı olan medreselerdir.
Bu medreselerde küçük çocuklar eğitim görmekteydi. Daha çok merkezi ve büyük köylerde yapılan bu medreseler arasında önemli görülenleri Ardanuç’ta İskender Paşa Medresesi, Aydın ve Güleş köylerindeki medreseler, Şavşat - Cevizli, Söğütlü ,Balıklı Tepeköy, Meydancık ve Arhavi merkezinde bulunan medreseler dönemin şartlarına göre büyük medreselerdi.
1865 yılında eyalet sistemi yerine vilayet sistemine geçilince Ardanuç kazası ve buna bağlı nahiye olan Şavşat ve Kiskim (Yusufeli civarı) Erzurum vilayeti Çıldır Sancağına, Artvin (Livana) ve Hopa bölgeleri ise bu taksimatta Trabzon vilayetine bağlı Batum Sancağına bağlandı.
1869 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Livana Kazasında 2359 öğrencisi olan 124 Müslüman okulu vardı. Ayrıca 80 öğrencisi olan Ermeni okulu, 300 öğrencisi olan 40 Katolik okulu bulunuyordu. Bu okullarda 14 rahip, 10 müderris, 113 katip, 115 imam görev yapıyordu.
Bu bölgede 18 mescit, 115 cami, 85 öğrencisi olan 7 ilmiye medresesi, aynı salnameye göre Arhavi nahiyesinde 1890 öğrencisi olan 25 cami, 80 öğrencisi olan 3 ilmiye medresesi bulunmaktaydı.
1869 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Lazistan sancağı Batum Kasabasında 2 medrese 4 Müslüman okulu ve 1 adet rüştiye bulunduğu kaydedilmektedir. Yine aynı salnamede Artvin’de de inşa halinde 1 adet rüştiye mektebinin bulunduğu yazılmakta ise de o tarihten sonraki kayıtlarda rüştiye mektebi geçmemektedir.

1871 tarihli Erzurum vilayeti salnamesinde ise o tarihte Erzurum’a bağlı olan Ardanuç kazasında 23 adet İslam 4 adet Hıristiyan ve 3 adette Medrese Sıbyan mektebi ile Kiskim kasabasında 12 adet Hıristiyan ve 10 adet İslam Sıbyan mektebi bulunmaktadır. O tarihte nahiye olan Şavşat’ta ise 17 Müslüman Sıbyan Mektebi, 36 adet Gayri Müslim Sıbyan Mektebi, 5 adette medrese olduğu kaydedilmektedir.
1873 Erzurum vilayeti Salnamesi’ne göre Ardanuç’ta 35 cami ve mescit, 30 medrese 4 kilise 33 Müslüman Okulu 4 Hıristiyan İlkokulu Şavşat’ta ise 20 medrese 17 Müslüman Okulu ve 3 Hıristiyan İlkokulu mevcuttur. Ayrıca ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte Şavşat’ın Tepeköy’ün de ki medresenin 40 oda olduğu 100 öğrencinin okuduğu halkın bu medreseye “Kırklar Medresesi” dediği anlatılmaktadır.
1900 tarihli Erzurum Vilayeti Salnamesi’ne göre, o tarihte Erzurum Vilayeti’ne bağlı olan Kıskım (Yusufeli) Kazası’nda 4 adet Mektebe-i İptidai de 35 öğrencinin eğitim gördüğü 1 adet Askeri Okul (Rüştiye Mektebi) bulunduğu ve 67 öğrencisi mevcut olduğu bildirilmektedir.
Osmanlı idaresinde İlköğretim II. Mahmut zamanında zorunlu hale getirilmiştir. 1869 yılında Maarif-i Umumiye Nizamnamesi yayımlanmıştır. Buna göre her köy ve mahallede sıbyan mektebi kurulacak daha önce okutulan derslerin yanında Osmanlı tarihi ve Osmanlı Coğrafyası dersleri de okutulacaktı Kızların 6 yaşında, erkeklerin ise 7 yaşında okula başlamaları zorunlu olacaktı. Sıbyan Mekteplerine Dar-üt Talim, Mahalle Mektebi veya Taş Mektebi adı da verilirdi. Bu mektepler daha çok cami yanlarında açıldığı için öğretmen olarak daha genellikle cami imamları görev yaparlardı. Ayrıca medreselerden mezun olanların sıbyan mekteplerinde öğretmenlik yapabileceklerine ait kendilerine icazetname adı verilen belgeler verilmekte ve bu kişiler sıbyan mekteplerinde öğretmenlik yapabilmekteydiler.



İşgal döneminde Artvin eğitimine baktığımızda;
1877-1878 Osmanlı – Rus harbinden sonra imzalanan Ayastefanos Anlaşmasının 19. maddesine göre Evliye-i Selase (Üç Sancak) denilen Kars Ardahan ve Batum Çarlık Rusyası’na bırakıldı bu dönemde birkaç küçük medrese dışında Türk Rüştiye mektepleri kapatılmıştır.
Ruslar yerli halkı kendilerine bağlamak ve asimle edebilmek için biri Şavşat’ın Balıklı Köyü’nde diğeri Söğütlü Mahallesinde olmak üzere iki Rus Mektebi açtılar Balıklı Köyü’ndeki okul halkın ilgi göstermemesi üzerine bir yıl sonra kapatıldı. Söğütlü Mektebi ise 1918 yılına kadar devam etmiştir. Her iki okulda da öğretim Rusça olup din dersi okutan birer tane Türk hocası bulunmaktaydı.
Ardanuç Adakale Mahallesi’nde Bedenarkası Mevkisinde bulunan ermeni Kilisesi’nin güneyinde 6 odalı bir Rus Okulu açılmıştır. Bu bina 1914-1927 yılları arasında ilkokul olarak kullanılmıştır.
Rusların açtıkları okullara rağbet göstermeyen Artvin halkı çocuklarını köylerdeki küçük medreselerde okutmayı tercih etmişlerdir. 43 yıllık esaret döneminde yöre kültürüne hizmet eden Ardanuç İskender Paşa ve Şavşat Satlel (Söğütlü) medreselerinden söz etmekte yarar vardır.



Ardanuç fatihi Çerkez İskender Paşa tarafından yaptırılan İskender Paşa medresesi İskender Paşa Camii’nin kuzey yönünde camiye paralel olup cami avlusuna bitişik olarak yapılmıştır. Önceleri iki katlı olup şimdi sadece güney duvarı bulunmaktadır. Bu medreseye uzun yıllar müderrislik yapmış olan Sarı Mehmet Hafız İstanbul Fatih Medresesi’nden mezun olmuştur. Şavşat Söğütlü Medresesi ise Şavşat’ın ileri gelenlerinden Hamşioğlu Nuri Bey’in göçü önlemek için kendi parasıyla Şavşat’ın o zamanki merkezi olan Satlel (Söğütlü) Mahallesi’nde yaptırıldığı ve bu medresede Kocabey Köyünden müderris şair Mehmet Recai Efendinin müderrislik yaptığı bilinmektedir..

43 yıllık Rus işgali dönemini yaşamayan Arhavi’de de üç medrese ile bir Rüştiye mevcuttu.
Konaklı Kavak ve ilçe merkezdeki medreselerden başka Hacılar Mahallesi’nde o zamanın varlıklı ailelerinden Kurdoğulları tarafından masrafları karşılanan bir medrese mevcuttu.
Arhavi, Hopa ve Yusufeli 43 yıllık Rus esaretini yaşamadıklarından eğitim yönü ile çok şanslı idiler.
Osmanlı İmparatorluğunda 1900 yılında yayınlanan Salname-i Nezareti Maarifi Umumisine (Eğitim Genel Bakanlığı Yıllığına) göre Arhavi Nahiyesinde batı tarzında eğitim yapan ortaokul düzeyinde bir rüştiye açılmıştır. Ayrıca Hopa’nın Esenkıyı beldesi ile Yusufeli’nin Ersis Nahiyesinde birer rüştiye, bir ilk mektep, bir de öksüz (yetim) mektebi vardır. Bu yörede 1908 yılında açılan okul 1923 yılına kadar ilk ve rüştiye kısmı olarak devam etmiştir.



Birinci Dünya savaşının başlaması ile birlikte tarih bölümünde de izah edildiği üzere Türk kuvvetleri Şavşat ve Ardanuç’tan Artvin üzerine, oradan da Yusufeli’ne çekilmelerine yöreden halk arasında kaça kaçlık denilen bir göç başlatmıştır. Bu dönemde eğitimden söz etmek mümkün değildir. Ancak birisi Şavşat Tepe köy’de diğeri de Söğütlü’de olmak üzere iki Türk Mektebi İptidaisi açıldı. Mondros Mütarekesinden sonra (30 Ekim 1918) bu okullar kapatılmıştır.



Rusların kırk yıllık esaret döneminde Türkleri eğitim ve öğretimde yetersiz bıraktıkları bir gerçektir. Açtıkları Rus okullarında Türkler Rusçayı öğrendikleri takdirde Rum ve Ermenilerin tercümanlıklarından kurtulacaklarını empoze etmişlerdi. Fakat Türkler Rusça eğitim yapılacak mekteplerde dini ve milli duygularının körelteceğini düşünerek çocuklarını Rus okullarına göndermemişlerdir. Bu okullara daha çok Ermeni ve Rum çocukları okumaktaydı.
Ruslar anavatandan Kuran-ı Kerim dışındaki her türlü kitap ve gazetenin getirilmesini yasak etmişlerdi.Ancak halk Tiflis ve Bakü’de ki yayınlar ile Kırımda Gaspıralı İsmail Beyin çıkardığı Tercüman gazetesini bulabiliyorlardı.
Borçka yöresinde zamanın Darülfünü İlahiyat Fakültesi Müderrisi Batum’lu Osman Nuri Efendinin gayretlerini şükranla anmak gerekmektedir.



Cumhuriyetin ilanından hemen sonra 1924 yılında il yapılan Artvin’de milli eğitim alanındaki önemli faaliyetlerde bu dönemde başlamıştır. Artvin Merkez Kasabası’nda tesis edilmiş olan o zamanki adıyla Köy Yatılı Mektebi ve Gündüz Erkek Mektebi Cumhuriyet döneminin ilk eğitim kurumları olarak faaliyet göstermişlerdir. 1924-1927 yılları arasında gezici öğretmen ve müfettişlik yapan aslen İstanbullu Çırpanlı Ömer Efendi oğlu Muvahit Zeki 1927 yılında kaleme aldığı “Artvin Vilayeti Hakkında Umumi Malumat” adlı eserinde o dönemin Artvin’inin ekonomik eğitim ve nüfusu hakkında bilgilerde vermektedir.
İlk zamanlarda bir dalgalanma ve düşme gösteren ilkokul sayısı 1927 yılından sonra giderek artma başlamıştır. Bu dönemde ilkokulların çoğu halkın kendi imkanları ile yaptığı eğitim kurumlarıdır. Yine bu dönemde okul sayılarındaki artış genellikle kırsal kesimde köy ilkokullarında olmuş ve okur yazarlık oranı 1945 yılında başlayarak Türkiye ortalamasının üzerine çıkmıştır. Özellikle kadınlardaki okur yazarlık oranı Cumhuriyetin ilk 20 yılında büyük sıçrama göstererek 1935 de %4,6 olan oran 1945 de %26,6ya çıkmıştır.



1975 yılında %48,3 olan Türkiye ortalamasına karşılık Artvin’de bu rakam %52,6 ‘ya ulaşmış ve Türkiye ortalaması ile olan fark giderek açılmıştır.1966- 1967 öğretim yılı sonunda Artvin Merkez İlçe sınırları içerisinde yer alan 34 köy yerleşmesinden sadece birinde okul yok iken mevcut ilkokul sayısı 39 idi. Dolayısıyla dağınık ve parçalı bir yerleşme formu gösteren köylerin bazılarında iki ilkokul olduğu anlaşılmaktadır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında bu eğitim hamlesi ilk önceleri köy yerleşmelerinde yoğunlaşmış ve özellikle dağınık nüfuslu köylere eğitim hizmeti götürmek için 1938 yılından itibaren eğitmenlerden faydalanmıştır. 1943 yılında il genelinde görev yapan 243 köy öğretmeninin yarısından fazlasını (164 ünü) eğitmenler meydana getiriyordu. 1950’lere kadar devam eden bu programdan bu tarihten sonra vazgeçilmiş ve aynı yıllarda kentleşme süreci ile birlikte eğitim alanındaki hizmetlerde köylerden kentlere taşınmıştır.



Cumhuriyetin ilk çeyreğinde eğitim alanında atılan bu olumlu adımlar bundan sonrada devam etmiş ve 1950’li yıllarda Artvin ‘de okulsuz köyü olmayan 5 ilimizden biri olmuştur. Uzun yıllar okur yazarlık oranında başı çeken Artvin ‘de 1990 yılı başında okur yazarlık oranı %99 olmuştur. Bütün olumsuz şartlara rağmen bölge halkı eğitimine büyük önem vermiş adeta kurtuluşunu ve kalkınmasını eğitimle özdeşleştirmiştir.Tüm dünyada olumsuz çevre şartları eğitimi olumsuz etkilerken Artvin’de bu kural ters çalışmış adeta tabiat şartları insanları okumaya, eğitim yapmaya teşvik etmiştir.

1926 yılında ilde 36 ilkokul, 51 öğretmen ve 1784 öğrenci mevcutken bu 1990 yılı sonunda 300 ilköğretim okulu, 31 lise ve dengi okul bulunmakta ve bu okullarda 1933 öğretmenle 35048 öğrenciye hizmet verilmekteydi.



Cumhuriyetin ilk yıllarında açılan ilkokulları incelediğimizde Artvin merkezde ilk defa yeni adıyla İsmet Paşa olan ilkokul açılmıştır. Bunu diğer ilçelerdeki ilkokullar takip etmiştir. Şavşat merkezinde açılan ilkokul 1918’ de kapatıldıktan sonra 1921’de tekrar açılarak eğitim ve öğretime devam etmiştir. Ardanuç ilçesinde 5 sınıflı ilkokul 1925’te Adakale’de kurulmuştur. Aynı tarihlerde Aydın, A.ırmaklar Bereket ve Bulanık köylerinde ise 3 sınıflı okullar mevcuttur.
1928 yılında Latin harfleriyle okuma yazmaya geçildikten sonra ülke çapında okuma yazma seferberliği ilan edilmiş ve böylece 3 sınıflı ilkokulların birçoğu 5 sınıflı okullara dönüştürülmüştür.
Hopa ilçesinde Cumhuriyetin ilanı ile birlikte Sugören Köyü ve Sarp’ta 1923’te, Esenkıyı Köyünde 1925’te ve Yoldere Köyünde 1928 tarihinde ilkokullar açılmıştır.

Murgul İlçesinde ilkokul Petek Köyünde 1926’da açıldı. 1927 de ise şimdiki PTT binasının arkasındaki binada 3 sınıflı olarak eğitim ve öğretim verilmiştir.
Borçka İlçesinde 1921 yılında Güreşen, Muratlı, Kaynarca ve Adagül ilkokulları açılmıştır. Muratlı’da o dönem açılan ilkokul Hasan Fehmi Paşa İlkokulu olarak görülmektedir. 1940 yılından sonra Borçka ilçesinde büyük bir hızla ilkokulların yapılmasına başlanmış tüm köy ve mahalleler ilkokula kavuşmuştur. Bu gün Borçka İlçesinde 44 İlköğretim Okulu mevcuttur.
Arhavi’de cumhuriyet’in ilanından sonra Gazi İlkokulu adında bir ilkokul açılmıştır. 1933 yılında Derecik Köyü İlkokulu açılarak eğitim ve öğretime devam etmiştir.
Şavşat’ta 23 şubat 1921’de Söğütlü ve Tepeköy ilkokulları açılmıştır. 1922’de İlçe İmam Hatip Lisesi kapatılınca Söğütlü İlkokulu bu binaya taşınmıştır. 1926’da ilçede başlayan okullaşma çabası sonucunda Yavuzköy, Kireçli ve çiftlik köylerinde ilkokullar açılmıştır. 1928’de Veliköydeki ilkokul 5 sınıflıya dönüştü. 1930’da Kocabey ve Cevizli, 1932’de Ilıca Köyü İlkokulu faaliyete geçti. 1936’da çağlayan, Pınarlı Şalcı ve Çoraklı köylerindeki okul binaları öğretime açıldı.
Yusufeli ilçesinde ilk olarak 1923 yılında Kılıçkaya, 1926’da ilçe olan Öğdem’de, 1927’de Esenyaka İlkokulu, 1928’de Altıparmak ve Günyayla ilkokulları, 1930 yılında İşhan ilkokulu öğretime açılmıştır.



Artvin ve çevresinde ilkokul mezunlarının artması ve halkın ortaöğretime son derece ilgi göstermesi sonucunda il meclisinin kararı ve masrafları özel idare müdürlüğünce karşılanmak üzere 1929-1930 öğretim yılında bir ikmal okulu açıldı. 1931-1932 yıllarında ise orta mektep adıyla yeniden düzenlendi. Burada görev yapan öğretmenler ilkokul ve ortaokul öğretmeni olarak ayrıldılar. Bu şekilde Çoruh adını taşıyan üç ortaokul açılmış oldu. Bunlar sırasıyla Çoruh-Rize Ortaokulu, Çoruh-Artvin Ortaokulu ve Çoruh-Hopa Ortaokulu’dur.
21 Eylül 1951 tarihinde Şavşat ilçe merkezinde Şavşat Ortaokulu açılır. 1960’lı yıllardan itibaren değişik tarihlerde Meydancık, Veliköy, Pınarlı, Çoraklı, Balıklı, Çiftlik-Savaş, Arpalı ve Tepeköy Ortaokulları açılmıştır.
1967 yılında Şavşat Ortaokulu iki devreli Şavşat Lisesi haline getirildi. 1974 yılında Şavşat İmam Hatip Lisesi açıldı. Murgul –Damar’da 1969 yılında ortaokul, 27.10.1986’da ise lise açıldı.
Arhavi ortaokulu 1955 – 1956 yılında öğretime başladı. 1967 – 1968’de Arhavi’de bir özel lise faaliyete geçmiştir. Bu lise 1 yıl sonra M.E.Bakanlığı’na bağlanmıştır. Aynı ilçede 1990-1991’de Kız Sanat Okulu açıldı. Bu okulun 1993 – 1994 öğretim yılında Kız Meslek Lisesi olarak adı değiştirilmiştir. Arhavi İmam Hatip Lisesi ise 1977 yılında eğitim ve öğretime başlamıştır.
Borçka Ambarlı YİBO 30 Ekim 1985’te eğitim ve öğretime başlamıştır. Yusufeli Sarıgöl M. Akif Ersoy YİBO 1993 yılında Ardanuç Tütünlü YİBO 1988-1989 yılından beri eğitim ve öğretime devam etmektedir.Kılıçkaya Şehit Cevat Ertan YİBO 1992-1993 yılında öğretime açılmıştır.
Yusufeli ilçemizde 1954 yılında orta okul açılmıştır. Ayrıca bu ilçemizde Çok Programlı lise 1993 yılında öğretime başlamıştır.
Artvin Lisesi 1929 yılında Artvin Ortaokul Direktörlüğü adı altında öğretime başladı.1954-1955 eğitim ve öğretim yılında Artvin Lisesi açıldı. 1969-1970 yıllarında Lisenin adı Kazım Karabekir Lisesi olarak değiştirilmişse de1997-1998 öğretim sezonunda tekrar Artvin Lisesi olmuştur.
Artvin Kız Meslek Lisesi 1949-1950 yılarında akşam sanat okulu olarak açıldı. 1952-1953’te Kız Sanat okulu’na 1955-1956’da Kız Sanat Enstitüsü’ne 1974’te 9. Milli Eğitim Şurasında alınan kararla da Kız Meslek Lisesi haline getirildi.1998-1999 öğretim yılında bu okulun bünyesinde Anadolu Kız Meslek lisesi açıldı.


Artvin’de Anadolu Öğretmen Lisesi eğitim öğretime 1991-1992 öğretim sezonunda başlamıştır. İlimizde öğretmen yetiştiren okul ilk defa 1958-1959 yılında ilk öğretmen okulu adıyla faaliyete başladı.İlk öğretmen okulu 1973-1974 eğitim ve öğretim sezonunda öğretmen okulu olarak son mezunlarını vermiştir. 1974-1975’te ise okul öğretmen lisesi haline dönüştürüldü.
Artvin Anadolu Lisesi ise 1989-1990’da Artvin Ticaret Lisesi 1975-1976 da eğitim ve öğretime açılmıştır.
Artvin ilinde okul öncesi eğitimi 1975-1976 da Kız Meslek Lisesi’ne bağlı olarak başlamıştır.Sonra gelişerek tüm ilçelerde anaokulu açılmıştır.

1950-1951 döneminde Artvin’de mesleki eğitim yapan bir Kız Sanat Enstitüsünün orta kısmı mevcutken 1985-1986 yıllarında genel lise ve meslek lisesi bünyesinde öğretim yapan ortaokul sayısı 12’yi bulmuştur.

Artvin’de ilk kez lise 1929 yılında Artvin Ortaokul Direktörlüğü adıyla açılmıştır. 1954-1955 yılında Artvin Lisesi, 1969-1970 öğretim yılında Kazım Karabekir Lisesi adını almıştır. 1997-1998 öğretim yılında ise tekrar Artvin Lisesi olmuştur.
1960 – 1965 yıllarında Artvin’de bir adet genel lise bulunurken 1965 – 1970 yılları arasında 4 tane, 1970 – 1972 yıllarında 6 tane, 1984 – 1985’te 7 tane, 1993’te 11 tane olan genel lise sayısı çok programlı liselerin açılışı ile 1997-1998 yıllarında 6’ya düşmüştür.

Artvin’de 1989 – 1990 öğretim yılında Anadolu Lisesi 1991 – 1992 öğretim yılında Artvin 7 Mart İlköğretim Okulu binasında Anadolu Öğretmen Lisesi açılmıştır. 1995 – 1996 öğretim yılında Anadolu İmam Hatip Lisesi, 1998 – 1999 öğretim yılında da Anadolu Kız Meslek Lisesi açılmıştır.
Artvin’de 1948 yılında Sanat Enstitüsü orta kısmıyla başlayan mesleki teknik okul sayısı 1999 yılında 19 tanesi il ve ilçede 2 tanesi belde de olmak üzere 21 okul olmuştur.

Artvin İlinde okullaşma oranları bakımından okul gruplarına göre Türkiye geneli ve Karadeniz Bölgesi ile karşılaştırıldığında ilkokullar için Türkiye geneli ve Karadeniz Bölgesi hemen hemen aynı seviyededir.(% 89). Bu oran Artvin ilinde ise % 102,6’dır. İlkokullarda olduğu gibi ortaokullarda da Türkiye ortalaması % 53,14, Karadeniz ortalaması % 48,28 iken Artvin’de %87,65’dir. Liselerde okullaşma oranı Karadeniz Bölgesi ortalaması ile Türkiye ortalaması birbirine yakın bir oranken (%38) Artvin’de bu oran %53,95’ dir.
Bu da göstermektedir ki Artvinli halen okumaya çok düşkündür. Çocuğunu ortaöğretim seviyesinde de olsa okutmaktadır.

Ülkemiz genelindeki Eğitim ve öğretim alanındaki bu gelişmeler kırsal kesimden göçleri büyük oranda etkilemiş ve etkilemeye devam etmektedir. Bugünkü nüfus artışının durağan bir seyir almasında ve kırsal kesimde azalmasında eğitimin büyük payı vardır.
Saygıdeğer eğitimciler,

Bu gün okul öncesinde gereken okullaşmayı sağlayarak ülke hedefinin üzerine çıkmış ,

İlk ve Ortaöğretimde fiziki alt yapıyı tamamlamış

Sınıflardaki öğrenci sayısını ortalama hedeflerini yakalamış
Okulların donatımlarını çağdaş normlara uydurmuş

Yüksekokul ve fakülteleri ile ve yakın gelecekte kurulacagını umut ettiğimiz üniversitesi ile

Eğitimin yıldızı Artvinde parlayacaktır

İLİMİZ EĞİTİMİNİ BU GÜNLERE TAŞIYAN
VE
GELECEĞE TAŞIYACAK OLAN DEĞERLİ YÖNETİCİLER VE EĞİTİMCİLER